نجات جان یک پرنده
نگهداری از یک جوجه پرنده جدید و بامزه در خانواده یک ایده ی بسیار عالی و هیجان انگیز برای کل افراد خانواده است که به زندگی شما بعد جدیدی را می‌دهد. در صورتی که تصمیم دارید جوجه خود را به صورت دستی تغذیه کنید، به دانش، صبر و حوصله زیاد و رژیم غذایی مناسب برای یک پرنده در حال رشد احتیاج دارید.
دامپزشکان و طبیعت شناسان تکنیک‌های مختلفی را برای تغذیه دستی جوجه پرندگان لانه ساز تعریف کرده اند. در حال حاضر سرلاکهای آماده ای فراوانی با فرمولاسیون‌های مناسب برای هر نوع جوجه پرنده ای وجود دارد. جوجه پرندگان رشد سریع و فوق العاده ای دارند. فرمول‌های غذایی مختلفی برای تامین انرژی و تمام نیاز‌های رشد جوجه‌های مختلف، با پایه برنج و بدون ذرت، در بازار وجود دارد که هر کدام بسته به گونه پرنده می‌توانند انتخاب بسیار خوبی باشند.
در شرکت مواد غذایی مفید از منابع طبیعی و سالم و چربی‌های گیاهی مختلف مانند روغن نارگیل و کنجد استفاده می‌شود. این فرمولاسیون تنها غذای تجاری جوجه پرندگان در ایران است که با تایید وزارت بهداشت و با طعم طبیعی تولید شده و بدون نیاز به طبخ است و تنها با افزودن مقداری آب گرم آماده می‌شود.
اغلب جوجه‌ها هنگام شکستن تخم و به دنیا آمدن مرطوب، بدون پر، کور و برای مراقبت از خود بسیار ضعیف هستند. در صورت بیرون افتادن آنها از لانه بقای آنها کاملا شانسی است. حال با کمک شما آنها می‌توانند به صورت کاملا طبیعی رشد و نمو پیدا کنند. پرندگان وحشی را میتوان پس از مراقبت و پرورش دادن مجدداً در طبیعت آزاد کرد. در حالی که پرندگان خانگی مانند طوطی‌سانان، اعضای خانواده را به عنوان دوست می‌پذیرند و به راحتی می‌توانند در منزل در کنار شما زندگی کند. نیکوکاران واقعی چنین آدم‌هایی هستند. طبیعت بر پایه بخشش بنا شده است و در قبال نیکی انجام شده، چندین برابر به شخص نیکوکار باز می‌گرداند.
تغذیه دستی جوجه‌ها
مهمترین بخش تغذیه دستی تعداد دفعات و حجم هر وعده غذایی است. جوجه‌ها با سرعت قابل توجهی رشد می‌کنند، بنابراین برای تامین انرژی مورد نیاز متناسب با این سرعت رشد به مقدار زیادی غذا احتیاج دارند. با این حال چینه دان جوجه‌ها ظرفیت محدودی دارد و بنابراین باید به جای یک دفعه و مقدار زیاد غذا به آنها طی چند دفعه وعده‌های کوچک غذا را داد. با بزرگتر شدن جوجه که شما ظرفیت چینه دان او نیز افزایش می‌یابد و تعداد دفعات تغذیه نیز به مرور کمتر می‌شود حجم وعده‌های جوجه ها، بر اساس گونه پرنده متفاوت است.
تکنیک‌های لازم در پرورش جوجه‌ها
* به حجم چینه دان پرنده و میزان پر بودن آن دقت کنید: طبیعت یک ویژگی کاملاً منحصر به فرد در سیستم گوارش پرندگان ایجاد کرده و آن گسترش مری در قسمت زیرین گردن است. این ویژگی در پرندگان به عنوان محفظه ای برای نگهداری مقداری از غذا عمل میکند در چینه دان نام دارد. چینه دان را در زیر گردن جوجه پرندگان، به علت کم بودن پوشش پر، به راحتی میتوان تشخیص داد و دید.
در پرندگان بزرگتر با پوشش پر کامل، میزان پر بودن چینه دان را به وسیله لمس آن به آرامی با انگشت شست و سبابه میتوان فهمید.
میزان پر بودن چینه دان باید قبل از هر وعده غذایی بررسی شود. به طور ایده آل در جوجه‌های در حال رشد هرگز نباید اجازه داد چینه دان کاملا خالی شود. بررسی چینه دان به دفعات باعث می‌شود وقت‌های مناسب هر وعده غذایی را بهتر تشخیص دهید. به طور معمول چینه دان جوجه‌ها هر ۴ ساعت به طور کامل تخلیه می‌شود. چینه دان‌هایی که مدت طولانی‌تری پر باقی می‌مانند و یا به درستی تخلیه نمی شوند به شما از وجود یک مشکل گوارشی آگاهی می‌دهند.
مکان مناسب برای تغذیه دستی جوجه ها
برای تغذیه پرندگان وحشی بهتر است از یک جعبه کارتونی و یا مقوایی به عنوان لانه استفاده شود. جوجه‌ها درهنگام نزدیک کردن غذا منقار شان را باز کرده و کار شما را برای تغذیه آنها آسان می‌کنند. دقت داشته باشید که به جوجه پرندگان وحشی زیاد از حد رسیدگی نکنید.
جوجه پرنده خانگی را از لانه جعبه‌ای خارج کرده و بر روی دستمال حوله ای قرار دهید. با دست خود به آرامی او را برای تغذیه دستی نگه دارید تا در هنگام غذا خوردن تلوتلو نخورد و با دستان شما پشتیبانی شود. قاشقک، سرنگ، قطره چکان و یا هر وسیله دیگری که برای تغذیه دستی انتخاب نموده اید را با دقت و به آرامی به دهان جوجه وارد کنید. استفاده از قطره چکان و یا سرنگ برای این کار مناسب‌تر هستند، زیرا به راحتی وارد دهان جوجه شده و اشتیاق جوجه را برای غذا خوردن تحریک می‌کنند که این امر باعث می‌شود جوجه‌ها منقار خود را برای دریافت غذا باز کنند و فرآیند تغذیه را برای شما آسان‌تر کنند.
گاهی ممکن است پرنده متوجه سرنگ و یا قطره چکان تغذیه نشود. با ضربه زدن آرام بر روی منقارش، او را برای دریافت غذا ترغیب کنید تا منقارش را باز کند. دستگاه تغذیه را باید به آرامی و با دقت هنگام تخلیه غذا در دهان جوجه از چپ به راست و بالعکس حرکت دهید.
انتخاب نوع غذای جوجه‌ها
نوع غذایی که برای جوجه‌ها انتخاب می‌کنید باید به گونه‌ای باشد که به راحتی توسط جوجه‌ها بریده شود پرندگان به طور معمول با بالا و پایین بردن سر خود غذای خود را همراه با حباب‌های هوای بین آن میبلعند.
*** حجم تغذیه مناسب برای نسخه‌های غذایی مختلف
حجم غذای مناسب برای جوجه‌ها امری بسیار مهم و حیاتی است. پر کردن بیش از حد چینه دان ممکن است باعث برگشت مری به گلو و مسدود شدن لوله تنفسی پرنده شده که ممکن است منجر به مرگ جوجه شود. از طرفی تغذیه بسیار کمتر از حد لازم نیز باعث گرسنگی کشیدن حیوان می‌شود.
هنگامی که چینه دان پرنده کم‌کم با دریافت غذا شروع به پر شدن و برجسته شدن میکند، مشاهده دقیق و تجربه کافی برای متوقف کردن غذا در زمان مناسب لازم است. غالباً پرندگان هنگامی که چینه دان شان پر می‌شود دست از غذا خوردن می‌کشند. با این حال برخی پرندگان به غذا خوردن ادامه می‌دهند، که این کار برایشان خطرناک است. با دقت به چینه دان و برگشت غذا به حلق و دهان پرنده دقت کنید. در صورت برگشت غذا فوراً تغذیه را متوقف کرده و تا پاک شدن کامل دهان جوجه صبر کنید.
هنگامی که حس کردید جوجه شما سیر شده است حجم چینه دان او را با به آرامی لمس کردن بررسی کرده تا از تغذیه کامل پرنده خود اطمینان حاصل کنید.
پس از اتمام تغذیه باید هرگونه مواد غذایی اضافی را از روی منقار، پوست و پرهای پرنده با دستمال و آب ولرم پاک کنید. همچنین ظروف غذای مورد استفاده او را باید بلافاصله پس از تغذیه شست‌وشو دهید. مقعد پرنده را از جهت تمیزی و عدم چسبیدن مدفوع و یا هرگونه آلودگی بررسی و تمیز کنید.
در حالت ایده آل اگر توانایی بررسی وزن پرنده خود را دارید، ثبت تغییرات روزانه وزن به شما در جهت سالم نگه داشتن جوجه تان کمک میکند.
نکته بسیار مهم: برای تهیه غذا حتماً از آب جوشیده و یا مقطر برای از بین بردن باکتری‌ها و پیشگیری از عفونت‌ها استفاده کنید آب شیر برای این گونه مصارف مناسب نیست.
آب باید در دمای جوش باشد. همراه با هم زدن مداوم آب به تدریج پودر غذای جوجه را به آن اضافه کنید و این کار را تا به دست آمدن ترکیبی با غلظت خامه‌ای و یکدست ادامه دهید. دقت کنید که مخلوط غذا دارای توده‌های حل نشده نباشد تا راحت‌تر وارد سرنگ و یا هر وسیله تغذیه ای شود. برای جوجه‌های بزرگتر ترکیب باید غلیظ‌تر باشد.
برای تغذیه مجدد جوجه خود از غذای باقی مانده از وعده قبلی استفاده نکنید. درصورتی که برای تهیه روزانه غذا وقت زیادی ندارید، می‌توانید مقدار غذای متناسب برای سه روز تهیه و در ظرفی دردار نگهداری و فریز کنید. دقت داشته باشید که در هر بار تنها مقدار کمی از غذای فریز شده را گرم کرده و به جوجه بدهید و هرگز جوجه خود را با غذای گرم شده و باقی مانده از وعده قبلی تغذیه نکنید.
نکته: ممکن است برای گرم کردن غذا به مقداری آب نیاز داشته باشید دقت کنید که افزودن آب باعث رقیق شدن ترکیب می‌شود.
دمای مناسب غذای جوجه‌ها
دمای غذا باید ولرم باشد و داغ نباشد. گرمای بیش از حد غذا ممکن است به لوله گوارشی پرنده آسیب برساند. پیش از تغذیه پرنده، دمای غذای او را بر روی پوست خود بررسی کنید. در صورت ولرم بودن آن را به پرنده دهید. برای دقیق‌تر بودن می‌توانید از دماسنج نیز استفاده کنید. ( دمای ایده آل بین ۴۰ الی ۴۲ درجه سانتیگراد است)
جهت حفظ گرمای غذا میتوان از ظرف محتوی آب جوش برای نگهداری از ظرف غذا در هنگام تغذیه دستی جوجه استفاده کرد.
مکان تغذیه جوجه‌ها
پرندگان خانگی برای تغذیه باید روی سطحی مانند حوله قرار گیرند تا آن سطح برای آنها مانند عایق حرارتی عمل کرده و از اتلاف گرمای بدنشان جلوگیری کند. همچنین برای ایستادن، تعادل، عدم لغزش و آسیب‌های احتمالی آنها این سطح مناسب است.
تعداد دفعات تغذیه جوجه ها
جوجه‌های عروس هلندی و مرغ عشق را میتوان در ۸ الی ۲۱ روزگی از والدینشان جدا کرد. با این حال، جوجه‌های ۲ الی ۳ هفتگی برای نگهداری توسط مبتدیان کم ریسک‌تر هستند. زیرا در این سن جوجه‌ها دارای پوشش ابتدایی پر هستند و از نظر فیزیکی بدن آنها بهتر شکل گرفته است.
جوجه‌های یک هفته‌ای: در صورتی که جوجه‌ها پس از مدت زمان کمی بعد از تولد از لانه خود دور شوند، تغذیه آنها تجربه و تخصص بیشتری را می‌طلبد. از زمان تولد تا حداقل ۱۲ ساعت نباید هیچگونه غذایی به پرنده داده شود.